Niet gecategoriseerd

We gaan samenwerken met Olifantenpaadje!

Wanda · 4 juli 2025 · Reageer

Eerste stap voor Biebbot: een slimme hulp voor de bibliotheek.

Goed nieuws: We gaan samenwerken met Olifantenpaadje. Dit is de eerste stap in een spannend project: Biebbot. Samen gaan we testen hoe AI (kunstmatige intelligentie) kan helpen om in natuurlijke taal activiteiten bij de bieb te vinden waar je aan mee wilt doen.

We hebben net afspraken gemaakt met de makers van Olifantenpaadje. Zij gaan ons helpen om hun activiteitendata te gebruiken in onze test.

Wat is Olifantenpaadje

Olifantenpaadje is een handig systeem dat veel bibliotheken gebruiken. Het laat alle activiteiten zien die bibliotheken organiseren: workshops, lezingen, cursussen en meer. Met Olifantenpaadje kun je niet alleen zien wat er te doen is, maar ook meteen een plek reserveren of een kaartje kopen.

De samenwerking met Olifantenpaadje is belangrijk voor ons project. We willen namelijk testen of we hun informatie kunnen gebruiken in een slimme AI-assistent.

Wat is Biebbot

Biebbot is een nieuwe test die we samen doen met het bibliotheeknetwerk en het wordt mogelijk gemaakt door de KB Nationale Bibliotheek. Het bouwt voort op wat we al hebben geleerd met Boekbot (onze slimme boekenhulp).

Met Biebbot willen we kijken of een slimme AI-assistent niet alleen boeken, maar ook activiteiten kan vinden als je er in gewone taal naar vraagt. Je zou bijvoorbeeld kunnen typen: “Zijn er activiteiten over tuinieren?” En dan krijg je meteen antwoord, zonder dat je in verschillende systemen hoeft te zoeken.

Dit is nog geen echt product, maar een test (we noemen dat een “Proof-of-Concept”). We willen leren wat werkt en wat mensen handig vinden.

Met wie werken we samen?

We doen dit project samen met:

Olifantenpaadje: zij geven ons toegang tot hun systeem met alle activiteiten van bibliotheken
KB Nationale Bibliotheek: zij steunen ons via de WaU-trajecten (Werken aan Uitvoering)
Ontwikkelpartners Datacation en Scenius: zij realiseren Biebbot in opdracht van de bibliotheken
Brainport Bibliotheken: wij leiden dit deelproject als onderdeel van Bouwen aan de Bibliotheek van de Toekomst en het Proof-of-Concept in de WaU-trajecten:
- BPA (Bibliotheek Persoonlijke Assistent): deze groep onderzoekt hoe AI-assistenten gebruikers beter kunnen helpen
- LTO (Laagdrempelige Toegang tot de OB collectie): deze groep werkt aan betere manieren om bibliotheekdiensten voor iedereen toegankelijk te maken

Wat willen we leren?

We willen in deze test drie dingen ontdekken:

Hoe mensen het gebruiken: Welke vragen stellen mensen? Vinden ze het handig?
Hoe de techniek werkt: Hoe kunnen we informatie uit verschillende bronnen (boeken en activiteiten) samen laten zien?
Hoe goed de informatie is: Is alle informatie over activiteiten duidelijk genoeg?

Hoe zou het kunnen werken?

Stel je voor: je typt “Ik wil meer leren over fermenteren”. Dan zou Biebbot je kunnen vertellen:

Welke boeken er zijn over fermenteren
Of er binnenkort een workshop is over fermenteren
Waar en wanneer die workshop is

Alles in één gesprek, zonder dat je op verschillende plekken hoeft te zoeken!

Wanneer kun je het zien?

We hopen later dit jaar, tijdens de Dutch Design Week (18-26 oktober 2025), een eerste versie te laten zien. Dan kun je zelf uitproberen hoe het werkt. Jouw reacties helpen ons om het beter te maken.

In de toekomst gaan we ook kijken of we kunnen samenwerken met Wijzer, een andere belangrijke bron van informatie voor bibliotheken. Maar daar vertellen we later meer over.

Wil je op de hoogte blijven van de voortgang?

Volg ons op biebvandetoekomst.nl

Boekbot als voorbeeld van verantwoorde AI: subsidie voor uitlegbare technologie in de bibliotheek

Karin · 18 juni 2025 · Reageer

Boekbot, onze slimme boeken assistent van de Brainport-bibliotheken, vormt de basis voor een nieuwe stap in de ontwikkeling van publieke, eerlijke en begrijpelijke technologie. Samen met de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e), de Jheronimus Academy of Data Science (JADS) en Datacation, hebben we een projectvoorstel ingediend bij de call Responsible AI in de praktijk van het SIDN Fonds en Topsector ICT – en dat voorstel is nu gehonoreerd.

Met deze subsidie bouwen we aan een transparant AI-raamwerk voor bibliotheken, waarmee gebruikers inzicht krijgen in hoe Boekbot tot aanbevelingen komt. Geen black box, maar uitlegbare kunstmatige intelligentie, die past bij de waarden van de bibliotheek: toegankelijkheid, diversiteit, vertrouwen en grip op informatie.

Waarom dit belangrijk is

Generatieve AI verandert fundamenteel hoe mensen informatie zoeken. Jongeren en andere gebruikers verwachten natuurlijke interactie en directe antwoorden. Tegelijk zien we maatschappelijke zorgen over transparantie, bias en desinformatie toenemen. In die context is het cruciaal dat bibliotheken – als betrouwbare, publieke gidsen – technologie inzetten die uitlegbaar, eerlijk en inclusief is.

Boekbot biedt een eerste antwoord op die uitdaging. Met dit nieuwe project tillen we het systeem naar een hoger niveau: van slimme boeken assistent naar voorbeeldproject voor verantwoorde AI in de publieke sector.

Wat we gaan doen

Met de subsidie ontwikkelen we concrete toepassingen om AI begrijpelijk en uitlegbaar te maken:

✅ Een transparantielaag voor Boekbot die laat zien waarom een aanbeveling wordt gedaan
✅ Tools waarmee bibliotheekgebruikers controle krijgen over hoe AI werkt
✅ Ontwerpprincipes en richtlijnen voor andere bibliotheken die AI verantwoord willen inzetten
✅ Educatief materiaal voor medewerkers én gebruikers over hoe AI werkt en wat het betekent

Hoe het project is opgebouwd

Het project bestaat uit drie fasen:

Gebruikersonderzoek – Wat willen mensen begrijpen over AI? Welke uitleg helpt vertrouwen versterken?
Ontwikkeling – We ontwerpen uitlegmodules, visuele interfaces en feedbackmogelijkheden, afgestemd op verschillende gebruikersgroepen.
Testen en delen – We testen met bibliotheekgebruikers, evalueren de effecten en stellen een publieke toolkit samen voor landelijke toepassing.

Samenwerking en impact

Dit project bouwt voort op de ervaring met Boekbot binnen de Brainport-bibliotheken, en op de technische expertise van Datacation en de wetenschappelijke kracht van TU/e en JADS. Samen werken we aan een bibliotheek van de toekomst die niet alleen innovatief is, maar ook eerlijk, uitlegbaar en toegankelijk voor iedereen.

Wil je op de hoogte blijven van de voortgang?
Volg ons op biebvandetoekomst.nl

Doe mee: Test Boekbot tijdens Dutch Design Week 2024!

Karin · 1 oktober 2024 · Reageer

Tijdens Dutch Design Week 2024 in Eindhoven krijg je de kans om als een van de eersten onze innovatieve AI-tool voor je telefoon, Boekbot, te testen! Wil jij ontdekken hoe technologie het lezen en vinden van boeken kan veranderen? Sluit je aan bij ons op de Dutch Design Week en geef jouw feedback om de toekomst van boeken ontdekken te verbeteren.

Wat is Boekbot?

Boekbot is een AI-gebaseerde tool die jongeren helpt bij het vinden van boeken op een manier die past bij hun persoonlijke voorkeuren en interesses. Boekbot kan op basis van jouw voorkeuren aanbevelingen doen die je direct kunt gebruiken voor je volgende leesavontuur. En het beste is: we blijven leren en verbeteren op basis van jouw feedback!

Waarom testen tijdens DDW?

We zijn nog volop in de ontwikkelfase en willen jouw input om Boekbot nog beter te maken. Dit is je kans om mee te werken aan een innovatief project dat niet alleen de manier waarop je boeken ontdekt kan veranderen, maar ook de toekomst van bibliotheken vormgeeft. Jouw ervaring en feedback zijn van onschatbare waarde voor ons.

Hoe doe je mee?

Bezoek ons tijdens de Dutch Design Week en probeer Boekbot zelf uit. Samen met andere jongeren en tech-enthousiastelingen kun je deelnemen aan deze testsessie en je inzichten delen. Het enige wat je nodig hebt is je nieuwsgierigheid en een open blik op de toekomst van lezen!

Datum: Dutch Design Week, 19-27 oktober 2024
Locatie: Bibliotheek Eindhoven, gebouw De Witte Dame aan de Emmasingel
Aanmelden: Niet nodig, loop gewoon binnen en doe gratis mee!

Waarom meedoen?

Naast het feit dat je helpt bij het ontwikkelen van een tool die je in de toekomst nog vaak zult gebruiken, krijg je ook een uniek kijkje in hoe AI kan helpen bij het verbeteren van je leeservaring. Bovendien zorgen we voor een gezellige sfeer vol creativiteit, waar je andere gelijkgestemde lezers kunt ontmoeten en geïnspireerd kunt raken door technologie en literatuur.

Dit project is tot stand gekomen met steun van Stichting Pica, de organisatie die
wetenschappelijke en openbare informatievoorziening bevordert door onder meer
het financieren van projecten.

Bring it on: studenten challenge

Wanda · 7 september 2023 · Reageer

Als jongeren niet naar de bibliotheek toe komen, moet de bibliotheek maar naar hen. “Ontwerp een pop-up bibliotheek voor de campus van de toekomst”, was de opdracht waarmee studenten van Fontys Pulsed, Summa Engineering en TU/e Innovation Space aan de slag gingen tijdens de eerste Challenge Week 040. In vier dagen tijd bedachten en ontwierpen ze daarvoor concepten. Er werd gebrainstormd, getekend, getimmerd, gezaagd en geprogrammeerd met de door Bibliotheek de Kempen gedoneerde bieb bus als inspiratiebron. Aan het eind van de week stonden er drie mooie concepten met elementen die wij zeker gaan meenemen in de werkelijke pop-up bibliotheek die we nu aan het bouwen zijn.

Concept 1: Weg met saaie boekenplanken

Gebruik de kracht van digitale media om boeken aantrekkelijker te presenteren en maak het levendig. Studenten ontwierpen een hybride boekenzuil met een display van fysieke boeken aangevuld met een scanner en scherm. Als je een boek scant dan komt er een boekenpagina op het scherm met bijvoorbeeld een boekentrailer, reviews, een link naar een forum over het boek en mogelijkheid om erover te chatten. Het idee onderstreept dat de huidige informatie in de vorm van een korte omschrijving die nu bij een boek wordt gegeven niet voldoet. Er is meer nodig om een boek te presenteren, liefst met gebruik van andere media.

Concept 2: Bied meer dan cover-to-cover lezen

Al die dure studieboeken waar je maar een paar hoofdstukken uit nodig hebt is toch niet meer van deze tijd? Een pop-up bieb op het campusterrein waar je naartoe kunt om (studie)boeken te lenen of stukken uit die boeken. Ter plekke een scan of een kopie maken alleen van wat je nodig hebt. Met een handige app waarmee je kunt zien waar en wanneer de bieb bus er is.

Concept 3: Zichtbaar aanwezig op de campus

Niet weggestopt in een of ander gebouw maar lekker in de natuur met gezellige plekken onder een luifel waar je kunt zitten, waar je je boeken kunt “beleven” én terecht kunt met vragen, zoals over geld, werken, studeren maar ook over andere zaken die je bezighouden. Zoals bijvoorbeeld een gesprek met een professional als het minder goed met je gaat. Een ideale plek om tot rust te komen en anderen te ontmoeten.

Volg de voortgang

Na de Challenge Week hebben we de bieb bus naar de stand bouwer gebracht die er een hele mooie pop-up van maakt waar we samen met jongeren op scholen en evenementen verder kunnen brainstormen, ontwikkelen en testen. Dit najaar ga je ons samen met medewerkers van de 8 samenwerkende Brainport bibliotheken tegenkomen op schoolpleinen, in wijken én last but not least tijdens de Dutch Design Week bij de bibliotheek in Eindhoven. Dan zorgen we ook voor een mooi display en film van de concepten die tijdens deze eerste Challenge Week zijn bedacht.

Iedereen leesplezier

Karin · 15 juni 2023 · Reageer

Lezen is een van de meest waardevolle vaardigheden die je kunt verwerven. Het opent de deuren voor je naar kennis, verbeelding en persoonlijke groei. Wat kunnen we doen om ervoor te zorgen dat iedere jongere het plezier in lezen kan ontdekken en behouden? Op Nuenens College wordt er alles aan gedaan om lezen leuk te maken.

Samen op zoek

Docenten werken samen met het project Bouwen aan de Bibliotheek van de Toekomst om te begrijpen welke boeken leerlingen graag lezen en waar ze op letten bij het zoeken naar een nieuw boek. Een boek dat precies bij jou als leerling past. De eerste concrete stap in de samenwerking is een poll onder alle leerlingen van de school. Doel is om te ontdekken welke soort boeken leerlingen het meest aanspreken.

Nooit meer een teleurstelling

Een grote uitdaging als je iemand wil helpen ontdekken hoe leuk lezen kan zijn is het voorkomen van teleurstelling. Niets is ontmoedigender dan het investeren van tijd en moeite in een boek dat uiteindelijk niet voldoet aan je verwachtingen, toch? Daarom is het superbelangrijk om boeken te kunnen vinden die aansluiten bij je interesses en leesniveau. Door het verzamelen van gegevens uit de poll en het begrijpen van de voorkeuren van de leerlingen, leren we beter inschatten welke boeken bij welke lezers passen. Dit helpt bij het opbouwen van een goede en leuke collectie boeken op school en in de bibliotheek.

Bouwen aan de app van de Bibliotheek van de Toekomst

In het project Bouwen aan de bibliotheek van de toekomst wordt door en voor jongeren gebouwd aan een app: de Bieb in je Broekzak. Door de resultaten van de poll te analyseren, kunnen de ontwikkelaars van de app de zoek- en weergavemogelijkheden optimaliseren. Dit betekent dat leerlingen gemakkelijker boeken kunnen vinden die aansluiten bij interesses en voorkeuren. Met een gebruiksvriendelijke en intuïtieve app wordt het vinden van het perfecte boek een spannend avontuur in plaats van een frustrerende zoektocht.

Leesmotivatie

Wanneer je boeken ontdekken die echt bij je passen, word je aangemoedigd om te blijven lezen. Leesmotivatie nog meer versterkt als boeken worden gepresenteerd op een manier die aansluit bij interesses en bij de smaak van lezers. Door de zoek- en weergavemogelijkheden in de app steeds meer te verfijnen, wordt de kans groter dat jongeren positieve leeservaringen opdoen. Zo hopen we enthousiasme te vergroten, verbeeldingskracht te stimuleren en leesvaardigheid te verbeteren.